Zaviye Çarşısı, Memlûk dönemine dayanan “Altın Pazar” olarak bilinen eski Kayserya Çarşısı’nın tarihi bir uzantısı olarak kabul ediliyor.
Çarşının ana girişlerinden birinde Gazze’de yaklaşık 4 bin 100 metrelik alana kurulan en büyük tarihi cami olan Büyük Ömeri Camisi bulunuyor. Caminin bir Roma tapınağının kalıntıları üzerine inşa edildiği belirtiliyor.
Baharat, et, balık, sebze, meyve ve çocuk oyuncakları gibi çeşitli ürünleri alıcıyla buluşturan çarşı sokakları, ramazan ayına özel fenerler ve hilallerle süsleniyor.
Gazze’deki tüm sektörler gibi, çarşıdaki dükkanlar da Gazze sakinlerinin yaşadığı ekonomik krizden etkilendi.
Çarşı, ramazan alışverişinin kadim adresi
AA muhabirine konuşan Filistinli Suha Radi (28), çocukluğundan bu yana ramazan ayı öncesinde ihtiyaçlarını almak için ailesiyle birlikte Zaviye Çarşısı’na gittiğini söyledi.
Radi, çarşıdaki dükkanların gıda ürünlerinin cinsine göre düzenlendiğini ve alışveriş merkezlerinden daha uygun fiyatlı olduğunu belirterek çarşıda tüm müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayan çeşitliliğin bulunduğuna işaret eti.
Radi, çarşının Büyük Ömer Camisi ve Altın Çarşı’sı gibi tarihi alanlara yakınlığı sayesinde, bir yandan şehrin otantik yanı hissedilirken diğer yandan alışverişin de canlı tutulduğunu aktardı.
Zaviye Çarşısı’nda 20 yıldan uzun süredir turşu satan Filistinli Muhammed el-Huluv (35), Zaviye’nin Gazze’deki en ünlü çarşılardan olduğunu kaydetti.
Renkli plastik kutular içinde turşu çeşitlerini sıralayarak satışa sunan Huluv, bu yıl ekonomik kriz nedeniyle müşterinin az olduğunu söyledi.
Huluv, Gazze sakinlerinin tükettiği en önemli gıda maddelerinden olan turşunun, ramazan sofrasının vazgeçilmezlerinden olduğunu belirtti.
Çarşıda 58 yılı aşkın süredir manavlık yapan Abdulkadir Ebu Şaban (68) ise “burada adeta bir ömür geçirdiğini” ifade ederek, “Zor şartlara rağmen bu tarihi çarşıdaki sevinçler kaybolmuyor. İnsanlar, ramazan ihtiyaçlarını satın alamasalar da ramazanın neşe ve maneviyatını yaşamaya devam ediyor.” dedi.
Çarşıdaki hareketliliğin zayıf olduğuna işaret eden Huluv, “58 yıldır, büyük bir ekonomik krizin yaşandığı bu günlerden daha kötüsünü yaşamadım.” diye konuştu.
Çarşı Ramazan gelince süslendi
Zor ekonomik şartlara rağmen, Zaviye Çarşısı esnafı ramazan ayının gelişiyle beraber çarşıyı ve dükkanlarının içini süsleyerek bu ayın gelişini kutluyor.
7 yıldır çarşıda ramazan süsü satan Filistinli Muhammed Habbuş (43), çarşının her zaman ramazan ayında da bayramda da süslerle donatıldığını belirtti.
Habbuş, Filistinlilerin zor ekonomik şartlara rağmen ramazan ayı için daha farklı bir ortam oluşturmak için süsler satın aldığını söyledi.
Habbuş, İsrail savaşlarının ve ekonomik koşulların bıraktığı çaresizlik ve hayal kırıklığı atmosferinden çıkmak için insanların önemli günlerde yaptıkları bu süslemelerle bir neşe kaynağı oluşturmaya çalıştığını ifade etti.
Gazze sakinlerinin ramazan ayının manevi havasını yakalamak istediğini kaydeden Habbuş, bunun için evlerini de bu atmosfere uygun hale getirmeye çalıştığına dikkati çekti.
Son dört yılda halkın ucuz ramazan süsleri almaya ilgisinin arttığını ve günümüzde Gazzelilerin bu süsleri çeşitlendirmek istediğini söyleyen Habbuş, halkın yaşadığı likidite sıkıntısı nedeniyle ramazan süslerini zararına satmak zorunda kaldığını söyledi.
Gazze’de yaşam zor şartlarda sürüyor
Gazze’deki el-Ezher Üniversitesi öğretim görevlisi olan ekonomi analisti Semir Ebu Mudellele, Gazze’deki ekonomik durumla ilgili olarak, “Gazze, 2006’dan bu yana uygulanan abluka ve sık sık meydana gelen İsrail saldırıları nedeniyle zor koşullardan geçiyor.” diye konuştu.
İsrail’in sürekli saldırıları sebebiyle, Gazze’deki Filistin ekonomisinin büyük bir zarar gördüğünü ve ramazan ayının, zor ekonomik şartlar içinde daha zor geçtiğini belirten Mudellele, Gazze’de işsizlik oranının yüzde 47’yi, aşırı yoksulluk oranının ise yüzde 53’ü aştığını kaydetti.
Mudellele, Gazze Şeridi’ndeki nüfusun yüzde 70’inin, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Katar yardımlarından gelen desteklerle yaşamını sürdürmeye bağımlı olduğunu anlattı.
“Rusya-Ukrayna krizi, tahıl ve türevleri fiyatlarında Gazzelileri etkileyen bir artışa neden oldu.” şeklinde konuşan Mudellele, gıda ve akaryakıt fiyatlarındaki küresel artıştan Gazze sakinlerinin de etkilendiğini söyledi.
