Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Teknolojide Kadın Derneğince bir otelde düzenlenen “Teknolojinin Lider 100leri” Projesi tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, kadınların STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) alanlarındaki varlığının yenilikçilik ve yaratıcılık, fırsat eşitliği ile iş gücünde çeşitlilik gibi birçok başlıkta çok yönlü bir öneme sahip olduğunu söyledi.
Kız çocuklarının STEM alanlarındaki varlığına dair farkındalığını artırmak ve kadın rol modellerinin görünürlüğünü vurgulamak gerektiğine dikkati çeken Göktaş, “Şimdi bir itirafta bulunmak istiyorum. Konuşmamın bu giriş kısmını yapay zeka yardımıyla hazırladık. ‘STEM alanlarında kadınların etkin olması neden önemli?’ diye sorduk ve gördüğünüz üzere yapay zeka bize son derece derli toplu bir cevap verdi.” diye konuştu.
Henüz geliştirilmesi gereken noktaları olsa da bu tür yenilikçi teknolojilerin şimdiden hayatın önemli bir alanını kapsadığını belirten Göktaş, artık yeni bir dünyada yaşadıklarını, milyonlarca yıllık insanlık tarihinde adeta oyunun kurallarının değiştiğini, bu değişime şahitlik ettiklerini kaydetti.
Astronot Alper Gezeravcı’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk insanlı uzay misyonuyla uzaya giden ilk Türk olarak tarihe geçtiğini aktaran Göktaş, Gezeravcı’nın uzayda 13 önemli deney gerçekleştireceğini, bu deneylerin dördünden Prof. Dr. Emel Emregül, Prof. Dr. Didem Özçimen, Tuğçe Celayir ve Birsen Geçer isimli bilim kadınlarının sorumlu olduğunu vurguladı.
Bakan Göktaş, “Türkiye Yüzyılı”nın tarihe geçecek adımlar atılan bir yüzyıl olarak başladığını, bu adımların her birinde kadınların çalışkanlığı ve alın terinin bulunduğunu, tarihe adını yazdıracak birçok projede kadınların en önde olduğunu, bu adımları daha da ileriye taşıyacaklarını kaydetti.
“Yüzyıl boyunca attığımız önemli adımlarda da kadınların varlığı hep belirleyici oldu”
“Teknolojinin Lider 100leri” projesinin çağın gereklerini dikkate alan değerli bir girişim olduğunu vurgulayan Göktaş, şöyle devam etti:
“STEM alanlarında yetişmiş insan gücü artık stratejik bir güç olarak değerlendiriliyor. Bu alanda bütüncül bakış açıları ve toplumsal sorunlara karşı duyarlılıklarıyla özellikle kadınların varlığı çok önemli. Biz de özellikle kız çocuklarımızın eğitimi ve kariyerleri için özel çaba sarf ediyoruz. Çünkü biliyoruz ki Türkiye’nin gelişmesinde ve ilerlemesinde kadınların rolü her zaman hayati bir unsur olmuştur. Cumhuriyet’imizin kuruluşunda da yüzyıl boyunca attığımız önemli adımlarda da kadınların varlığı hep belirleyici oldu. Dijital çağda da kadınların gücüne inanıyor, onlara yol açmak için elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyoruz. Yapay zeka, veri bilimi, siber güvenlik gibi çağın olmazsa olmazı alanlarda eğitim görecek ve bu alanlarda öncülük edecek isimleri yetiştirecek projeler ülkemiz için çok değerli. Şimdi de ‘dijital vatan’ dediğimiz veri güvenliğimiz bu projeler sayesinde yetişecek siber güvenlik uzmanı kadınlara emanet olacak. Cumhuriyet’imizin ikinci yüzyılında kadınların eğitime, sağlığa, diplomasiye ve iş dünyasına katılımları, ülkemizin yükselen dinamiklerinden biri haline geldi. Bu dinamizmi yenilikçi teknolojilerle donatıp, kadınların öncülüğünden yararlanmamız şart.”
– “Kadınların teknolojiye erişimi erkeklere oranla çok daha düşük”
Bakan Göktaş, TÜİK verilerine göre üniversite eğitimini tamamlayan erkeklerin yüzde 84’ünün, kadınların ise yüzde 67’sinin iş gücüne katıldığını dile getirdi.
Bir konunun uzmanı haline gelen kadınların yüzde 33’ünün çalışmadığının altını çizen Göktaş, “Bu önemsenmeyecek bir oran değil. Ayrıca 2022 yılında 16-74 yaş grubu bireylerin internet kullanım oranı kadınlarda yüzde 80 iken erkeklerde yüzde 89. Dünya genelinde kadınların cep telefonu sahibi olma olasılığı erkeklere göre yüzde 21 daha az. Tüm bu veriler aslında bize bir şey söylüyor. Ne yazık ki teknolojinin bu kadar geliştiği bir dönemde kadınların teknolojiye erişimi erkeklere oranla çok daha düşük.” ifadelerini kullandı.
Göktaş, yapılan çalışmaların 2030 yılında pek çok işin kaybolacağını, yerlerine teknoloji temelli yeni istihdam kapılarının açılacağını gösterdiğini bildirdi.
Bu yeni iş alanlarında kadın istihdamını arttırabilmek için kadınların teknolojiye erişimlerini de sağlayabilmek gerektiğini dile getiren Göktaş, “Bunun en önemli yollarından birisi, eğitim ve istihdamda fırsat eşitliğini güçlendirmek. Teknoloji okuryazarlığının kazandırılması da önem verdiğimiz bir diğer başlık. Bu meseleyi hayati bir mesele olarak görüyor, Bakanlık olarak özel bir çaba sarf ediyoruz. Tüm işlerin yüzde 95’inin dijitalleştiği bir dünyada, kadınların ve kız çocuklarının teknoloji alanındaki varlığının desteklenmesi kritik önem taşıyor. Teknoloji, eğitim ve öğretim imkanlarını geliştiriyor, aynı zamanda sağlık hizmetlerine erişimi, ekonomiye ve sivil topluma katılımını etkiliyor.” diye konuştu.
Göktaş, dijitalleşmenin kadınların iş dünyasında güçlenmesi ve yeni kariyer fırsatlarını elde etmesinde kritik bir rol oynadığını belirtti.
Dijitalleşmede cam tavanlar ortadan kalktıkça daha fazla kadın yöneticinin iş hayatında yer alacağını bildiklerini anlatan Göktaş, “Bu sebeple dijital dönüşüm çağında, kadınları teknoloji ve inovasyonda güçlendirmeyi, bu alanda teşvik edici politikalar yürütmeyi, Türkiye’nin geleceğine yönelik hayati birer yatırım olarak görüyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Kadın girişimciliği ve istihdamı desteklemek için birçok proje ürettiklerini ve projelere destekler sağladıklarını ifade eden Göktaş, şunları kaydetti:
“2002 yılından itibaren Cumhurbaşkanı’mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde bu alanda önemli ilerlemeler kaydettik. ‘Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi’ni yürütüyoruz. ’11 Şubat Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü’ kapsamında her yıl STEM alanlarında çalışan rol model kadınlarla kız çocuklarımızı bir araya getiren buluşmalar gerçekleştiriyoruz. En kıymetli öğrenme yöntemi tecrübedir. Bu buluşmalarla tecrübeli bilim kadınlarımızın, kız çocuklarımıza eşsiz tecrübeleriyle mentörlük etmelerini sağlıyoruz. Kız çocuklarımızın yeni teknolojilerle tanışmalarını sağlamak, bu alanda kendilerini geliştirmelerine öncülük etmek ve teknolojik ilgilerini artırmak için faaliyetler düzenliyoruz. Bu çalışmalarda işbirliğini özellikle önemsiyoruz. İşbirliği içeren projeleri can-ı gönülden destekliyoruz.”
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, Teknolojide Kadın Derneğinin “Teknolojinin lider 100leri” projesinin bu anlamda çok başarılı bir işbirliği örneği olduğunu dile getirdi.
Bu projenin destekçisi markalara özel olarak ayrıca teşekkür eden Göktaş, “Teknolojinin lider 100leri’ projesini özel kılan noktalardan birisi de yüzde 80 kadın kotası ile kadınları öne çıkarması. Projenin yüzde 80 kadın kotası uygulamasının, fırsat eşitliği açısından benzer projelere ilham olacağına inanıyorum. Geleceğe yönelik bu yatırımın en kritik noktası ise nitelikli insan kaynağımıza yapılacak olan yatırımdır. Bu kıymetli projenin yeni ufuklar açmasını diliyor, dernek başkanı Zehra Öney’e ve projenin yürütülmesinde emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” şeklinde konuştu.
Dernek Başkanı Öney, konuşmaların ardından Bakan Göktaş’a hediye takdim etti.
Program sonunda katılımcılardan oluşan koro, sanatçı Norm Ender öncülüğünde Cumhuriyet’in 100. yılı kapsamında bestelenen “Parla” isimli marşı seslendirdi.
