Her yıl on binlerce Afrikalı, daha gelişmiş sağlık hizmetlerinden faydalanabilmek için başta Avrupa olmak üzere kıta dışındaki ülkelerin yolunu tutuyor.
Afrikalıların sağlık giderleri için yurt dışında harcadığı toplam bedel ülkeden ülkeye değişirken, bu durum, özellikle sağlık altyapısının yetersiz olduğu ülkelerde ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
Afrika Kalkınma Bankasının (AfDB) raporuna göre, Afrikalılar tesislerin kalitesi ve alanında uzman hekimlere erişilebilirlik nedeniyle diğer kıtalardaki sağlık hizmetlerine yılda 1 milyar dolardan fazla harcama yapıyor.
Rapora göre, sağlık sektörüne yeterli yatırım yapılmamasının Afrika ekonomisine her yıl 2,4 trilyon dolar ekonomik kayba neden olduğu tahmin ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre, düşük ve orta gelirli ülkelerde yapılan sağlık harcamaları oldukça yüksek.
Afrika’da varlıklı bireyler, tedavi için genellikle Avrupa ülkelerini tercih ederken, orta gelirli kişiler de Türkiye, Mısır ve Hindistan gibi ülkelere gidiyor. Maddi imkanı iyi olmayanlar ise tedavi için kendi ülkelerinde kalmak zorunda kalıyor.
Nijerya gibi bazı Afrika ülkelerinde, halkın tedavi için yurt dışını tercih etmesinin nedeni olarak başta yetersiz sağlık altyapısı ve uzman eksikliği göze çarpıyor.
Eski Nijerya Devlet Başkanı Muhammed Buhari de tedavi için 2022’de İngiltere’yi tercih etti.
1982’den bu yana iktidarda olan Kamerun Devlet Başkanı Paul Biya da aynı nedenle Avrupa ülkelerini tercih eden Afrikalı liderler arasında bulunuyor.
Afrika’da yetersiz sağlık altyapısı
Nijerya’nın başkenti Abuja’da görevli çocuk doktoru Lawan Musa Tahir, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklama, sağlık hizmetlerinin çoğunun Afrika’da yeterli seviyede yapılamadığını, bu nedenle insanların bu hizmetlere ulaşmak için farklı ülkelere gitmek zorunda kaldığını söyledi.
Afrika’da maddi durumu iyi olan kişilerin kendi ülkelerinde tedavi görmek yerine yurt dışını tercih ettiğini aktaran Tahir, maddi durumu iyi olmayanların ise bulundukları yerlerde tedavi olmak zorunda kaldığını belirtti.
Kıtanın sağlık altyapısındaki eksikliklere dikkati çeken Tahir, “Sağlık sistemimizi geliştiremediğimiz, yeterli personel ve istikrarlı enerji kaynakları sağlayamadığımız sürece, insanlar tedavi için yurt dışına gitmeye devam edecek.” ifadesini kullandı.
Tahir, yetersiz altyapı, elektrik sıkıntısı ve eğitimle ilgili sorunlar nedeniyle Afrika ülkelerinde kaliteli sağlık hizmetlerinin verilmesinin zorlaştığını ifade etti.
Geçmiş yıllarda sağlık hizmeti almak için yurt dışına çıkanların sayısında artış görüldüğünü dile getiren Tahir, son zamanlarda ekonomik koşulların kötüleşmesi gibi sorunların bu eğilimi yavaşlattığını anlattı. Tahir insanların tedavi için hala yurt dışına gitmek istediğini ancak ekonomik durum bunu zorlaştırdığını kaydetti.
Türkiye, Hindistan ve Mısır gibi ülkeleri tercih ediyorlar
Tahir, Afrikalıların tedavi için birçok ülkeye seyahat ettiğini, Türkiye, Hindistan, Mısır, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın öne çıktığını söyledi.
Türkiye’nin modern tıbbi altyapısıyla dünyada dikkat çektiğini, bu nedenle Afrikalıların burayı tercih ettiğini aktaran Tahir, “Türkiye, uzun yıllardır sağlık turizmi konusunda tanınan bir ülke. İleri teknolojiye sahip hastaneleri var ve kapsamlı tedavi hizmetleri sunuyor.” dedi.
Tahir, Hindistan ve Mısır’ın da daha düşük maliyetli tedavi seçenekleri sunması, Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinin ise yüksek kaliteli tedavi hizmetleri nedeniyle tercih edildiğini anlattı.
Kıtada beyin göçü sağlık sistemini zorluyor
Tahir, her yıl binlerce sağlık profesyonelinin daha iyi çalışma koşulları için yurt dışına göç ettiğini belirterek, “Kalifiye çalışanlarımızı kaybediyoruz. Çünkü burada yeteneklerini sergileme fırsatı bulamıyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun sağlık sisteminin kalitesindeki düşüşü hızlandırırken, yurt dışındaki sağlık sistemlerini güçlendirdiğine işaret eden Tahir, Afrika’da yaşanan beyin göçünün sağlık sistemini olumsuz etkilediğini ifade etti.
Tahir, Afrikalıların her yıl milyonlarca doları sağlık hizmeti almak için başka ülkelere harcadığını belirterek, bu paranın yarısını bile kendi sistemlerine yatırmaları durumunda, dünyadaki en iyi sağlık sistemlerinden birine sahip olabileceklerini kaydetti.
Sağlık sektörünün enerji, ulaşım ve eğitim gibi diğer altyapılarla entegre çalışması gerektiğini vurgulayan Tahir, “Gerçek bir çabayla bu trendi tersine çevirebiliriz. Kendi halkımıza burada kaliteli sağlık hizmeti sunabilir ve Afrika’yı sağlık turizmi merkezi haline getirebiliriz.” ifadelerini kullandı.
Afrika’da sağlık güvenliği girişimi
Afrikalı liderler, şubat ayında kıtanın dört bir yanındaki insanlar için daha fazla sağlık güvenliği sağlamayı amaçlayan bir anlaşmayı kabul etti.
Afrika Birliği Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Africa CDC) tarafından yürütülen girişim, aşılar ve diğer sağlık ürünleri için bir tedarik mekanizması oluşturuyor.
Africa CDC Genel Müdürü Jean Kaseya, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, bu girişimin üreticiler için sağlam bir pazar yaratacağını ve tüm Afrikalıların sağlık güvenliğini sağlamayı amaçladığını belirtti.
Afrika aşı ve ilaç pazarının yıllık değeri 50 milyar dolar ancak gerekli sağlık ürünlerinin çoğu hala ithal ediyor.
