Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, sözlerine Cumhuriyet’in 100. yılını kutlayarak, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, Kurtuluş Savaşı’nın bütün kahramanlarını, TBMM’nin ilk mebuslarını, Cumhuriyet’in kurucu kadrolarını hürmet ve rahmetle anarak başladı.
Türkiye’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la başlayan dönemde eskisiyle kıyaslanamayacak şekilde ideali, projeyi ve maddi imkanı bir araya getirdiğini ifade eden Koca, hekim, bilim insanı ve sağlık çalışanlarının artık çok daha iyi koşullara sahip olduğunu söyledi.
Bakanlığa bağlı 977’si hastane, 8 bin 157’si aile sağlığı merkezi ve farklı işlevleri olan kurumlarla yaklaşık 15 bin sağlık kurumu olduğunu ifade eden Koca, “Bakanlığımıza bağlı hastanelerde yatak sayısı 171 bin 932’ye yükselmiştir. Fakat tek başarı bu değildir; nitelikli yatak oranını yaklaşık 13 kat artırarak yüzde 6’dan yüzde 81’e çıkarmış durumdayız. Bunun anlamı, yatırılarak tedavi edilen hasta için konfordur. Tedavi gibi bu da görevdir.” diye konuştu.
“Toplam hekim sayımız yeni atamalarımızla 205 bini geçti”
Fahrettin Koca, mevcut hastanelerin yaklaşık yüzde 80’inin son 21 yılda yenilendiğini veya yeniden inşa edildiğini, yeni hastanelerde yatak başına düşen kapalı alanın öncekilere kıyasla iki katına çıkarıldığını, daha hayat dolu ortamların oluşturulduğunu vurguladı.
Yeni atamalarla toplam hekim sayısının 205 bini geçtiğini aktaran Koca, bu hekimlerin 104 bininin uzman olduğunu kaydetti.
Koca, toplam sağlık personeli sayısının da her geçen gün arttığını dile getirerek, şunları söyledi:
“Gelinen noktada 1 milyon 420 bin kişiye ulaşmış durumdayız. Sadece 2023’te Sağlık Bakanlığı tesislerinde 113 bin 783 yeni kişi göreve başlamıştır. Adına ‘Beyaz Reform’ dediğimiz kapsamlı reform paketi sayesinde, hekimlerimizin kamuya dönme talebi çoğu kişinin ummadığı şekilde artmıştır. AB ve OECD ortalamalarına göre, kişi başına düşen hekim sayısında yeterli düzeyde değilsek bile çok hızlı bir artış gösterdiğimiz bir gerçektir. Hemşire ve ebe sayımız bugün için 310 bine ulaşmıştır. Son 10 yılda yüzde 45’e yakın artış olmasına rağmen henüz istediğimiz düzeye ulaşmış değiliz.”
Sağlık Bakanı Koca, son 4 yılda özel sektör sağlık harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya oranının sabit kaldığını belirtti. Küresel ekonomik duruma rağmen kamu sağlık harcamalarında ise istikrarlı bir artış olduğunu ifade eden Koca, “Kişi başına satın alma paritesiyle toplamda 1668 dolar harcama yapıyoruz. OECD ortalamasının oldukça altındayız. Bunda nüfusumuzun genç olmasının da payı var. Olması gereken artışla birlikte, nüfus içinde yaşlılarımızın artmasıyla bu harcamanın artması kaçınılmaz olacaktır.” diye konuştu.
OECD’nin her yıl güncellediği sağlık verilerine göre, Türkiye’nin, yaptığı sağlık harcamasına oranla sağlık hizmetlerinden en üst seviyede memnuniyet elde eden ülke olmaya devam ettiğini söyleyen Koca, 2002’den bu yana temel sağlık göstergelerinde önemli düzeyde ilerleme kaydedildiğini, bebek ve anne ölümlerinin önemli ölçüde azaltıldığını kaydetti.
Fahrettin Koca, “Kovid-19 pandemisine bağlı olarak tüm dünyada beklenen yaşam süresinde 2 yıla yakın bir düşüş oldu. Ülkemiz bu süreçte OECD ve AB ülkelerinden daha şanslıydı. Bizde beklenen yaşam süresindeki düşüş 0,84 yıl oldu.” dedi.
Deprem bölgesinden 51 bin 665 hasta, yaralı nakli
Koca, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin meydana geldiği gece bakanlığın tüm birimlerinin koordine olduğunu, hızla deprem bölgesine hareket edildiğini anlatarak, “Depremin ilk gününden itibaren 11 ilimizde 1810 ambulans, 245 UMKE aracı, 16 hava ambulansı, toplam 15 bin 883 UMKE ve acil sağlık personelimiz ile vatandaşımıza sağlık hizmetine koştuk. Bilinen en büyük hasta nakli operasyonunu gerçekleştirdik. Hava, kara ve deniz yolu ile toplam 51 bin 665 hastamızı, yaralımızı deprem bölgesinden ülkemizin dört bir yanındaki hastanelerimize naklettik.” ifadelerini kullandı.
Deprem bölgesindeki illerde birinci basamak sağlık hizmetleri, köy taramaları, bebek ve çocuk izlemleri, çevre sağlığı ve sürveyans çalışmalarının aralıksız sürdürüldüğünü, bölgede hiçbir salgın hastalığın yaşanmadığını dile getiren Koca, 57 günde inşaatını tamamlayarak depremin 105’inci gününde açılan Hatay Defne Devlet Hastanesi’nin yanında bölgeye kazandırılan ve inşaatına başlanan hastanelerle depremin yaralarını sarmaya devam ettiklerini vurguladı.
– Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş’ta şehir hastaneleri yapılacak
Koca, Samandağ Devlet Hastanesi, Arsuz Devlet Hastanesi, Hassa Devlet Hastanesi ve Belen Devlet Hastanesi’ni bu dönemde hizmete açtıklarını anımsatarak, şunları kaydetti:
“İskenderun Devlet Hastanesi de hizmete hazır durumda, 2 hafta içinde burayı da hizmete açmış olacağız. Hatay- Antakya, Erzin, Altınözü, Payas, Gaziantep-Oğuzeli, Nurdağı, Kahramanmaraş-Merkez, Nurhak, Türkoğlu ve Adıyaman Çelikhan’da toplam 1588 yatak kapasitesine sahip 10 acil durum hastanelerimizle Mart 2024 tarihi itibarıyla vatandaşlarımıza hizmet sunmayı hedefliyoruz. Bununla birlikte Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş illerimizde de şehir hastaneleri yapmak için proje çalışmalarına başladık.”
“Kovid-19 her geçen gün doğaya yeniliyor”
Kovid-19 salgınından edinilen tecrübenin önemine de işaret eden Koca, “Gelinen noktada, başta Eris varyantı olmak üzere yeni mutasyonların, virüsün ortaya çıktığı ilk döneme kıyasla hasta yapıcı özelliğinin artık çok az olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla, bizlere eski, ‘Keşke bir an önce geçip gitse’ dedirten günleri hatırlatan kısıtlamaları, kapanmaları gündeme almak söz konusu değildir. Kovid-19 her geçen gün doğaya yeniliyor ve hayat devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“8 bin 855 hekimimiz açıktan atamayla kamuya döndü”
Beyaz Reform çalışmalarıyla sağlık sisteminde önemli iyileşmelere yol açacak adımların atılmasının amaçlandığını aktaran Koca, sağlıkta şiddeti önlemeye dönük “Beyaz Kod” uygulaması ve kamuya dönen hekimlerin sayısına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Bu adımları takiben geçen 1 yıllık sürede Beyaz Kod sayısı 1 milyon başvuruda ortalama 23’ten 17’ye düştü. Geçen ay yine bu sayı 1 milyonda 12’ye indi. Yapılan düzenlemeler sayesinde, bakanlığımıza bağlı sağlık kurumları artık daha cazip bulunduğu için 8 bin 855 hekimimiz açıktan atamayla kamuya döndü. 32 bin ilave tıbbi sekreter istihdamı ile hekimlerin hastalarına daha fazla ve daha nitelikli zaman ayırmalarını sağladık.”
“Gri Kod uygulamasını pilot olarak başlattık”
Sağlık çalışanları üzerinde baskı oluşturan şiddet endişesi ve şiddet olaylarına karşı çıkarılan yasaların yanında yeni tedbirler alındığını da bildiren Koca, şöyle devam etti:
“Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem Planı’nı hazırladık. Pek çok kez dile getirdiğim gibi, şiddet, hangi şekliyle olursa olsun, hayatın hiçbir alanında asla yer almamalıdır. Şiddet, tüm insani ilişkileri, bağları, insandan insana köprüleri yok eder. Şiddet; yasa, önlem, yaygın sağduyu ve erdemle aşılır. Sağlıkta şiddeti, bunların tümünü kullanarak aşmaya çalışıyoruz. Şiddet riski karşısında önceden önlem almak üzere Gri Kod uygulamasını pilot olarak başlattık, Gri Kod Acil Çağrı Mobil Uygulaması pilot uygulamada devreye alındı.”
“Toplam yatak kapasitesi 15 bini bulan 12 şehir hastanemizin yapımı sürüyor”
Fahrettin Koca, son 20 yılda 757 hastane binasını, 2 bin 753 birinci basamak sağlık tesisini tamamlayarak hizmete sunduklarını belirterek, Aile Sağlığı Merkezi, Sağlıklı Hayat Merkezi ve Toplum Sağlığı Merkezi gibi toplam 1070 birinci basamak yatırımının devam ettiğini söyledi.
İnşaatı devam eden 144, ihale aşamasında 73, proje ve arsa aşamasında 195 olmak üzere toplamda 412 hastane yatırımının bulunduğunu dile getiren Koca, “Önümüzdeki yıl için 55’i hastane olmak üzere toplam 150 yeni sağlık tesisinin açılışını yapacağız. Şehir hastanelerimizin Kovid-19 pandemisi ve Kahramanmaraş merkezli depremlerde ne denli büyük rol üstlendiğini biliyorsunuz. Şehir hastanelerimizi Sağlık Akademisi çatısı altında akademik yapıya kavuşturma çalışmalarımız devam ediyor.” ifadesini kullandı.
Bu yıl kamu özel işbirliği modeliyle Kocaeli, İzmir ve Gaziantep şehir hastanelerinin yapımının tamamlanmasıyla, 17 şehir hastanesinin 28 bin yatak kapasitesiyle sağlık hizmeti vermeye başladığına dikkati çeken Koca, “Kütahya Şehir Hastanemizin ise inşaat süreci devam etmektedir. Yatak kapasitesi toplamda 6 bine ulaşan 5 şehir hastanemizin yapımı genel bütçe kaynaklarıyla tamamlanmıştır. Toplam yatak kapasitesi 15 bini bulan 12 şehir hastanemizin yapımı ise devam etmektedir.” diye konuştu.
Koca, genel bütçe kaynaklarıyla yapılacak Hatay, Kahramanmaraş, Muğla, Malatya, Van şehir hastanelerinin proje süreçlerinin de devam ettiğini belirtti.
Aile diş hekimliği ülke genelinde yaygınlaştırılacak
Koruyucu sağlık hizmetlerine her geçen yıl daha fazla kaynak ayırdıklarının altını çizen Koca, bu kapsamda bakanlık bütçesinin yüzde 28’ine karşılık gelen 203 milyar lira ödenek teklif edildiğini bildirdi.
27 binden fazla birimde aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı ile ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşların sağlığını korumak ve geliştirmek için hizmet verdiklerini ifade eden Koca, “2022 yılına göre aile hekimliğinde muayene sayımız yüzde 31 oranında arttı. Yakın zamanda hızla tüm ülkeye yaygınlaştıracağımız aile diş hekimliği uygulamamız ile vatandaşlarımızın ağız ve diş sağlığını koruma konusunda önemli bir adım atmış olacağız.” dedi.
