İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “2023 aralık ayı itibarıyla 238 bin 55 geçici koruma altında bulunan Suriye uyruklu yabancı, istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazandı.” dedi.
Yerlikaya, TBMM Genel Kurulunda, Bakanlığının 2024 yılı bütçesi görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Diyarbakır annelerinin evlat nöbetinin 3 Eylül 2019’da Diyarbakır HDP il binası önünde başladığını hatırlatan Yerlikaya, “Bu eylemler diğer illerimizde de umut oldu. Muş, Van, Hakkari, İzmir, Şırnak illerimizde de oturma eylemleri başladı. Diyarbakır’da 371, Muş’ta 46, Van’da 34, Hakkari’de 17, İzmir’de 4, Şırnak’ta 3 aile olmak üzere toplam 475 ailenin evlat nöbetleri devam ediyor. Diyarbakır’da eyleme katılan ailelerden 45, Van’da 1 olmak üzere toplam 46 ailenin örgüt içerisindeki çocukları yürütülen ikna çalışmaları sonucunda teslim oldu.” bilgisini verdi.
Ülke çapında düzensiz göçe karşı amansız mücadele verdiklerini belirten Yerlikaya, mobil göç noktalarında kolluk kuvvetleri tarafından, yasal kalışından şüphe duyulan yabancıların, göç uzmanları ve tercümanlar aracılığıyla sistemsel sorgulamayla tespitlerinin yapıldığını söyledi.
Yerlikaya, “İstanbul’da oluşturulan 38 mobil göç noktasında, düzensiz göçmen olduğu tespit edilen yabancılar sınır dışı işlemleri için geri gönderme merkezlerine sevk ediliyor. Söz konusu mobil göç noktalarında 2023 yılında 143 bin 47 yabancı sorgulandı. Düzensiz göçmen olduğu tespit edilen 47 bin 466 yabancı, sınır dışı edilmek üzere geri gönderme merkezine sevk edildi.” dedi.
Yerlikaya, emniyet müdürlerinin emeklilik yaşlarının yeniden yukarıya çekilmesine ilişkin yasal düzenleme tekliflerinin olacağını belirtti.
Kadın Acil Destek Uygulaması’nın (KADES) 24 Mart 2018’de hizmete girdiğini hatırlatan Yerlikaya, “KADES uygulamasını o günden bu yana 5 milyon 847 bin 414 vatandaş indirmiş, bugüne kadar 968 bin 744 kadın ihbarda bulunmuştur. 28 Haziran 2022’de KADES uygulaması 11 dil seçeneğiyle hizmet vermeye başladı. Ayrıca sadece bizim kendi vatandaşlarımız değil, aynı zamanda pasaport numarasıyla uygulamaya giriş yapılabilme imkanı da getirildi.” diye konuştu.
Türk vatandaşlığına geçiş yapan geçici koruma altına alınan yabancılara ilişkin bilgileri paylaşan Yerlikaya, “2023 aralık ayı itibarıyla 238 bin 55 geçici koruma altında bulunan Suriye uyruklu yabancı, istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazandı. Bunların 134 bin 422’si reşit, 100 bin 633’ü çocuk.” dedi.
“Bunları da desteklerinizde gerçekleştireceğiz”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da sağlık çalışanlarının özlük haklarıyla ilgili söz verdikleri ancak yapamadıkları bazı konular olduğunu ifade etti.
Koca, “Birincisi, hekimlerin emekliliğine dair ek göstergenin en düşük 6400’e çıkarılmasını; ikincisi, sağlık çalışanlarının sabit ücretlerinin hak kaybı olmadan emekliliğe yansıtılmasını; üçüncüsü, sağlık çalışanlarının taban ücretinin pratisyen hekimlerin üçte 1’i olmasını; dördüncüsü, nöbet ücretlerinin düzenlenmesini; beşincisi, uzman aile hekimlerinin taban ücretinin uzman hekimlerle aynı olmasını; altıncısı ise Aile Sağlık Merkezleri birimlerinin kamu tarafından yapılarak kiradan kurtarılmasını tamamlayamadık. Bunları da desteklerinizde gerçekleştireceğiz.” dedi.
Koca, sağlık personel alımı için gayret gösterdiklerini belirtti.
Elektronik reçete kullanımının hayatı kolaylaştıran bir uygulama olduğunu anlatan Koca, şunları kaydetti:
“Sağlık turizmi kapsamında ülkemize gelen yabancı hastalara reçete edilen ilaçların kendi ülkelerinde alınabilmesini veya bilgi edinmesini amaçlamaktadır. Örneğin, Katar’da, Kırgızistan’da, Kosova’da bir vatandaşımıza ilaç yazılmışsa bunu tanıyor ve hastamızın ilacını veriyoruz; benzer şekilde Katar, Kırgızistan ve Kosova vatandaşı bir hasta Türkiye’de tedavi olmuş ve kendisine reçete yazılmışsa o reçeteyi de Katar, Kırgızistan ve Kosova sağlık otoritesi tanıyor ve ilacını hastaya veriyor. Bu tür ikili anlaşmalar yapılan ülkelerde elektronik reçetelerin karşılıklı dillerde hazırlanıp kabul edilmesi anlaşmamız var.”
“Uzman sorunu kalmayacak”
Fahrettin Koca, “geçici koruma altındaki Suriyelilere 2011’den bu yana 2,6 milyon ameliyat yapıldığını söylediğinin” hatırlatılması üzerine, bu sayının doğru olduğunu, bunların arasında sezaryen ve sünnet gibi küçük müdahalelerin de bulunduğunu belirtti.
Tekil bazda bir kişiye birden fazla ameliyatın yapılabileceğini vurgulayan Koca, “Tekil bazda 2,6 milyon ameliyat, 1,1 milyon kişiye yapılmıştır, 12 yılda. Geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı 3,2 milyon olarak biliyoruz. 600 binden fazla kişi geri dönmüştür, bu sayı da bunun içindedir. Yıllık ameliyat olan yabancıların oranı yüzde 3’tür. Vatandaşlarımıza ameliyat, sezaryen, sünnet gibi küçük müdahaleler yapılan ameliyatların oranı ise yüzde 5,5 civarındadır. Yani Suriyelilere yüzde 3, bizde yüzde 5,5. Özetle, ameliyat sayılarından, daha fazla Suriyelinin ülkemizde olduğunu çıkaramazsınız.” diye konuştu.
Tıpta Uzmanlık Sınavı’na (TUS) değinen Koca, 2022 yılındaki TUS’ta yüzde 92 yerleşme oranıyla toplam 19 bin 478 kişinin yerleştiğine dikkati çekerek, “2023 yılında ise yüzde 86 yerleşme oranı ile 17 bin 716 kişi yerleşti. Yani kontenjanlar 3 katına çıkmasına rağmen. Şu an uzmanlık öğrenci sayımız, yani 4 yıl sonra uzman olabilecek öğrenci sayımız 53 bin 35 kişi. Bizim uzman sayımız ise 56 bin kişi. Yani 4 yıl sonra Türkiye’nin uzman sayısı 110 bin kişi olacak. Uzman sorunu kalmayacak, bu konuda hiçbir endişeniz olmasın, müsterih olun.” dedi.
“Kırdığım bir meslektaşım varsa özür dilerim”
Koca, yaptığı yanlıştan özür dilemekten çekinen birisi olmadığını, bunu da herkesin gayet iyi bildiğini söyledi.
Bakan Koca, bir milletvekilinin, kendisinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, “doktorların yurt dışına gitme sebebinin para olduğunu parmak hareketiyle anlattığı, bunun da doktorlara saygısızlık olduğu” yönündeki eleştirilerine yanıt verdi.
Hareketinden dolayı özür dilemesini gerektiren bir durumun olmadığını ancak meslektaşlarına bir açıklama yapması gerektiğini belirten Koca, “Benim oradaki kastım, yaşanan göçün gelişmiş ülkelere yani İngiltere, Almanya gibi ülkelere gelişmişlikleri sebebiyle değil… En çok hekim giden ülkeler hangileri biliyor musunuz? Katar, Dubai ve Kuveyt. Bu ülkeler içindi. Bu ülkelerin yüksek maaş dışında benim göremediğim, gelişmiş ülkelerden üstün bir tarafı mı var? Varsa buyurun söyleyin. Yine de kastımı yanlış anlayarak kırdığım bir meslektaşım varsa onlardan da özür dilerim.” ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve ilgili kuruluşların 2024 yılı bütçeleri kabul edildi.
Bütçelerin kabul edilmesinin ardından, TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, birleşimi, yarın saat 11.00’de toplanmak üzere kapattı.
