Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, denizcilik sektörüne 2053 yılına kadar 21,6 milyar dolar yatırım gerçekleştireceklerini belirterek, “Bunun karşılığı 180 milyar dolar milli gelirimize katkı sunacağız. Üretime etkisi 320 milyar doları aşacak. 30 yıl boyunca istihdama katkısı ise 5 milyon kişi olacaktır.” dedi.
Bakan Uraloğlu, İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası Ağustos Ayı Meclis Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Barbaros Hayrettin Paşa, Piri Reis, Turgut Reis ve Oruç Reis gibi daha nice büyük Türk denizcisi sayesinde tarihin en parlak dönemlerinin Türk denizciliğinin gelişmesi ile mümkün olduğunu ve perçinlendiğini söyledi.
Denizcilik sektörünün gelişmesi açısından imkanların çok büyük olduğunu ifade eden Uraloğlu, Türkiye’nin denizlerde sahip olduğu bu zengin potansiyeli en iyi şekilde değerlendirerek, dünya denizciliğinde hak ettiği yeri almasını hedeflediklerini bildirdi.
Uraloğlu, bu bağlamda mavi ekonomi, münhasır ekonomik bölge kavramlarının ülkenin stratejilerinde yerini aldığını aktardı.
Türkiye’nin son 20 yılda denizcilik alanında çağ atladığını belirten Uraloğlu, şöyle devam etti:
“Türk sahipli gemi sayımız toplam bin 765 olup bunun bin 352 adeti yabancı bayraklı. Limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 543 milyon tona ulaştı. Pandemi nedeniyle düşen kruvaziyer turizmi yeniden canlandı. 2023 yılı ilk 6 ayı itibarıyla 2022 yılına göre yolcu sayısı yaklaşık 2 kat artarak 483 bine, gemi sayısı da yüzde 30 artarak 420’ye ulaştı. Türk Sahipli Deniz Ticareti Filo büyüklüğünü 2002’den bugüne, yaklaşık 4,4 kat artırarak 39,1 milyon dedveyt tona yükselttik ve 2023 yılında dünya sıralamasında 14’üncü sırada yer aldık.
Ülkemiz dış ticaretinin yüzde 85’inin yürütüldüğü limanlarımız, ekonomimiz açısından büyük öneme sahip. 2000 yılında 149 olan liman tesisi sayımız, 2022 yılında yüzde 46 artarak 217’ye ulaştı. 2002 yılında 37 olan tersane sayımız bugün 84’e çıkmıştır. Kıyı şeridimizde bulunan tersanelerimize ilave olarak; 749 tekne imal tesisi, 192 adet çekek yeri ve 23 adet gemi geri dönüşüm tesisleri gemi sanayi sektörünün vazgeçilmez işletmeleridir.”
“Türkiye dünyanın önde gelen yat imalatçısı ülkelerinden”
Abdulkadir Uraloğlu, geçen ağustos ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan önderliğinde başlatılan deniz yolu tahıl koridoru ile 293 Türk sahipli olmak üzere toplam 1004 geminin Ukrayna limanlarından 32,8 milyon ton tahıl taşındığını bildirdi.
Türkiye’nin dünyanın önde gelen yat imalatçısı ülkelerinden biri olduğunu belirten Uraloğlu, “Mega yat sipariş defterinde yer alan proje adedi bakımından, ülkemiz yat imalatında dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Bakanlığımızca tersanelerin kira süreleri, 2065 yılına kadar, 49 yıl daha uzatılarak yatırım yapılabilmesi sağlandı. Kira bedelleri sıfırlanarak yerine hasılattan pay alınması ve tersane alanlarının teminat olarak gösterilebilmesi ile sektörün ticari hareket kabiliyeti artırıldı.” diye konuştu.
Bakan Uraloğlu, “Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında yerli ve milli üretim, öncelikli politikalarımız arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, gemi imalatındaki yerlilik oranı yüzde 20 seviyelerinden, yüzde 50 seviyelerine ulaşmıştır. Hedefimiz bu oranı çok daha üst seviyelere yükseltmektir. Son yıllarda ilgi duyulan hibrit ve otonom gemilerdeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz.
İnanıyorum ki ülkemiz otonom-hibrit gemilerin inşasında da lider ülkeler arasında yer alacaktır.” ifadelerini kullandı.
Mavi vatanın en önemli ve stratejik bölgesi olan Türk boğazlarında kılavuzluk, römorkörcülük, gemi trafik hizmetleri, seyir yardımcıları hizmetleri ile kurtarma hizmetlerini dünya standartlarında ve en üst seviyede yapıldığına dikkati çeken Uraloğlu, ülkenin yerlileşme ve millileşme uygulamalarına uygun olarak boğazlarda kullanılan sistemlerin millileştirildiğini söyledi.
Uraloğlu, mavi vatandaki hak ve menfaatler kapsamında Doğu Akdeniz’de etkinliğin artırılması amacıyla KKTC’de kurulacak olan Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi’ne ilişkin çalışmaların devam ettiğini belirterek, projenin tamamlanmasının ardından hem Türkiye’nin hem de KKTC’nin mavi vatandaki hakimiyetini önemli ölçüde artırılacağına işaret etti.
“Kurduğumuz sistemlerle denizleri 7/24 izliyoruz”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, mavi vatanda seyir, can, mal, deniz ve çevre emniyetinin sağlanmasına önem verdiklerini belirterek, kurdukları sistemlerle denizlerin 7/24 izlendiğini dile getirdi.
Uraloğlu, bakanlığın bünyesinde yer alan yılın 365 günü 7/24 hizmet veren Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon Merkezi’nin (AAKKM) sadece Türk Arama Kurtarma Bölgesi içinde değil dünyanın her noktasında Türk denizciliğine ve Türk havacılığına hizmet verdiğini söyledi.
Merkezin komşu ve diğer ülkelerin Kurtarma Koordinasyon Merkezleri’nin de anlık irtibat kurabildiği Türkiye’nin tek merkezi olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, geçen yıl 404 deniz ve hava olayında 97’si tıbbı tahliye olmak üzere 1521 kişinin kurtarıldığını söyledi.
Dünya denizlerinde varlığını gösteren Türk Bayraklı gemilerin yurt dışındaki limanlarda denetim rejimlerinin en önemlisi ve prestij göstergelerinden biri olan Paris Memorandumu 2022 yılı performans listesinde 12. sırada yer aldığını aktaran Bakan Uraloğlu, Paris Memorandumu’ndan sonra ikinci prestijli memorandum olan Tokyo Memorandumu’nda ilk kez Beyaz Listede yer alındığını belirtti.
Bakan Uraloğlu, denizcilik sektörünün en önemli unsurunun gemi insanı olduğunu vurgulayarak, Türkiye’den dünya denizlerindeki gemilerde hizmet eden yaklaşık 136 bin aktif gemi insanı bulunduğunu bildirdi.
Bakanlıkça akredite edilen toplam 105 eğitim kurumu tarafından dünya standartlarında denizcilik eğitimi verildiğini ifade eden Uraloğlu, “Hedef 2023: 1 Milyon Amatör Denizci Projesi” kapsamında 1 Milyon Amatör Denizci Belgesi’ni vererek vatandaşları denizle buluşturduklarını söyledi.
Ülke için önemli bir istihdam alanı olan gemi insanlarının eğitim ve belgelendirilmesi konusunda Türkiye’nin dünyada “beyaz listede” olduğunu belirten Uraloğlu, gemi insanı arzına küresel talep oluşturmak amacıyla STCW Anlaşması imzalanan ülke sayısının da 37’ye çıkarıldığını hatırlattı.
“Deniz ticareti filosunun büyümesi için her türlü kolaylığı sağlıyoruz”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, çevreye daha duyarlı liman tesislerini ülkeye kazandırmaya yönelik yürütülen Yeşil Liman Sertifika Programı kapsamında 20 liman tesisini sertifikalandırdıklarını dile getirdi.
Haziran 2022’de yürürlüğe giren “Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik” uyarınca teşvik mekanizmasında sektör lehine bazı değişiklikler yaptıklarını hatırlatan Uraloğlu, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda; yıllık 10 gemiye, fosil yakıt kullananlara 1,5 katına kadar, çevre dostu enerji kaynakları kullananlara 2,5 katına kadar, çevre dostu enerji kaynağının kullanımına dönüşüm için yüzde 25’ine kadar teşvik verilecek.
Bu desteklerden sektörümüze yararlanmaya ve Türk denizciliğine yatırım yapmaya davet ediyoruz. Kabotaj hattında çalışan gemilerimizin kullandıkları akaryakıt üzerinden alınan özel tüketim vergisine son verdik. Denizcilik sektörümüze 2053 yılına kadar 21,6 milyar dolar yatırım gerçekleştireceğiz.
Bunun karşılığı 180 milyar dolar milli gelirimize katkı sunacağız. Üretime etkisi 320 milyar doları aşacak. 30 yıl boyunca istihdama katkısı ise 5 milyon kişi olacaktır. Türk deniz ticareti filosunun büyümesi için bakanlık olarak her türlü kolaylığı sağlamaya devam edeceğiz.”
Dünya ticaretinin yüzde 90’ını üstlenen deniz taşımacılığının dünya ekonomisinin belkemiği olduğunu ifade eden Uraloğlu, deniz taşımacılığının düşük maliyet ve verimli olmasından dolayı, sürdürülebilir bir ekonomik gelişim ve refah için mutlaka gerekli olduğunun altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde Türkiye’nin dünya deniz ticaretinden aldığı payı artırmanın ve denizciliğin her alanında “Lider Denizci Ülkeler” arasında hak ettiği yere ulaşması amacıyla sektörle birlikte gerekli adımları atacaklarını belirten Uraloğlu, “İnanıyorum ki, birlikte yapacağımız çalışmalarla Türkiye denizcilik alanındaki ağırlığını gelecekte daha fazla hissettirecek ve rekabet gücünü yükselterek denizcilik sektöründe dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olacaktır.” ifadesini kullandı.
